موزیک ویدیو با من صنما – تحلیل غزل مولانا و بیوگرافی همایون شجریان + تست

این غزل خطاب به حسام الدین چلبی، مرید و دوست نزدیک مولانا سروده شده است. مولانا در این شعر با لحنی نوازشگر، حسام الدین را به دلیل عزلت و چله‌نشینی طولانی سرزنش می‌کند و او را به بازگشت به سوی مراد دعوت می‌کند.

“سی پاره” به معنای قرآن است که سی جزء دارد. مولانا در این شعر به دو معنا از این واژه استفاده می‌کند: هم اشاره به قرآن مکتوب که حسام الدین به دست گرفته و هم اشاره به خودش به عنوان “قرآن ناطق” که حامل معانی و حقایق الهی است.

همایون شجریان با اجرای مسحورکننده خود بر این غزل، باعث محبوبیت گسترده آن در میان نسل جوان شده است. او با تسلط بر ردیف‌های آوازی و درک عمیق از مفاهیم عرفانی، توانسته است پیام مولانا را به زیبایی به مخاطب انتقال دهد.

مهم‌ترین مفهوم عرفانی این غزل، نقد چله‌نشینی و عزلت بدون همراهی مراد است. مولانا معتقد است که سلوک عرفانی بدون راهنمایی پیر کامل ممکن نیست و خلوت‌نشینی باید به معنای پرهیز از اغیار باشد، نه دوری از یار الهی.

غزل “با من صنما” در دفتر دوم مثنوی معنوی قرار دارد و احتمالاً پس از بازگشت حسام الدین از چله‌نشینی سروده شده است. این بازگشت باعث شد تا سرایش مثنوی از سر گرفته شود و دفتر دوم آغاز گردد.

همایون شجریان این غزل را عمدتاً در دستگاه ماهور اجرا کرده است. او با استفاده از گوشه‌های متنوع این دستگاه، توانسته حالات مختلف عرفانی شعر را به زیبایی بیان کند و فضایی متناسب با مفاهیم عمیق غزل ایجاد نماید.

منظور از “غول” در این بیت، مدعیان دروغین و راهنمایان ناصالح است که مسافران راه حق را گمراه می‌کنند. مولانا به حسام الدین هشدار می‌دهد که در مسیر سلوک، با افراد ناشناس و مدعیان دروغین همراه نشود.

همایون شجریان اگرچه از سبک پدرش تأثیر پذیرفته، اما دارای سبک مخصوص به خود است. اجراهای او دارای حال و هوای جوانانه‌تر و گاهی تلفیقی با موسیقی روز است، در حالی که محمدرضا شجریان بیشتر بر اصالت ردیف‌های آوازی تأکید داشت.

مولانا معتقد بود که سلوک عرفانی بدون همراهی مراد کامل ممکن نیست و ممکن است سالک را دچار گمراهی یا غرور کند. او چله‌نشینی طولانی بدون نظارت پیر را خطرناک می‌دانست و معتقد بود که همراهی با مراد، از عزلت طولانی مفیدتر است.

غزل “با من صنما” در آلبوم مستقل خاصی قرار ندارد، اما همایون شجریان در کنسرت‌های مختلفی این غزل را اجرا کرده که برخی از این اجراها به صورت غیررسمی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.