7 مرحله نگهداری مرغ عشق: از انتخاب تا تربیت و پیش گیری بیماری‌ها

چکیده راهنمای جامع نگهداری مرغ عشق 🐦

انتخاب: مرغ عشق سالم باید پرهای براق، چشم‌های درخشان، تحرک بالا و وزن مناسب (۳۰-۴۰ گرم) داشته باشد.
نگهداری: قفس با ابعاد حداقل ۵۰×۵۰×۸۰ سانتی‌متر، مجهز به میله‌های نشیمن، اسباب‌بازی و ظروف آب و غذای ضدزنگ.
تغذیه: ترکیبی از دانه‌ها (۵۰٪)، سبزیجات (۳۰٪)، میوه‌ها (۱۵٪) و پروتئین (۵٪). از غذاهای ممنوع مانند آووکادو و شکلات پرهیز کنید.
تربیت: دستی کردن با صبر و تشویق با غذا، آموزش صحبت کردن با تکرار کلمات ساده و پاداش.
پرورش: جفت‌گیری در سن بالای ۱ سال، قفس مخصوص تخم‌گذاری و دمای ۲۴-۲۷ درجه سانتی‌گراد.
سلامت: مراقب علائمی مانند کاهش اشتها، پرهای پف کرده و تنفس مشکل‌دار باشید. پیشگیری با ویزیت سالانه دامپزشک و رعایت بهداشت.

نتیجه: مرغ عشق پرنده‌ای اجتماعی و باهوش است که با نگهداری مناسب، سال‌ها همدم شما خواهد بود.

🐦 کلمات کلیدی مرغ عشق:
نگهداری اصولی باجریگار | بیماری‌های شایع طوطی استرالیایی | آموزش حرفه‌ای مرغ عشق | دامپزشک متخصص پرندگان زینتی | مرغ عشق | باجریگار |

مقدمه: چرا مرغ عشق بهترین انتخاب برای پرنده‌نگهداری است؟

مرغ عشق یا باجریگار (Budgerigar) یکی از محبوب‌ترین پرندگان خانگی در جهان است که به‌دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این پرنده کوچک و رنگارنگ با شخصیت اجتماعی و هوش بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی است که اولین تجربه پرنده‌نگهداری را دارند.

در این مقاله جامع، شما یاد خواهید گرفت:

• چگونه یک مرغ عشق سالم انتخاب کنید
• شرایط ایده‌آل نگهداری و تغذیه مناسب
• روش‌های تربیت و آموزش صحبت کردن
• نکات طلایی پرورش و جوجه‌کشی
• تشخیص و پیشگیری از بیماری‌های شایع

جدول اطلاعات کلی مرغ عشق:

ویژگی	توضیحات
نام علمی	باجریگار (Budgerigar)
نام رایج	مرغ عشق، طوطی استرالیایی
طول عمر متوسط	10-12 سال (در شرایط ایده آل)
طول عمر واقعی	معمولاً 5-7 سال (به دلیل حساسیت به تومور)
اندازه	18 سانتی متر (نژاد معمولی)
رنگ طبیعی	سبز چمنی با خطوط موجی سیاه و زرد
قیمت	نسبتاً ارزان در مقایسه با دیگر پرندگان زینتی

۱. انتخاب مرغ عشق سالم: ۱۰ نشانه طلایی

ویژگی‌های مرغ عشق سالم:

✅ پرهای یکدست و براق بدون هیچ‌گونه ریزش غیرعادی
✅ چشم‌های درخشان و کاملاً باز بدون ترشحات
✅ سوراخ‌های بینی تمیز و بدون گرفتگی
✅ تحرک و انرژی بالا و تعامل با محیط
✅ منقار صاف و یکدست بدون ترک یا رشد بیش از حد
✅ پاهای سالم با ناخن‌های متناسب
✅ وزن مناسب (حدود ۳۰-۴۰ گرم)
✅ مدفوع فرم‌دار و بدون اسهال
✅ اشتیاق به غذا خوردن
✅ صدای رسا و آوازخوانی منظم

نکته مهم: بهتر است مرغ عشق را از پرورش‌دهندگان معتبر خریداری کنید تا از سلامت و سن واقعی پرنده مطمئن شوید.

۲. شرایط نگهداری ایده‌آل: قفس مناسب و محیط زندگی

مشخصات قفس استاندارد:

• ابعاد حداقل: ۵۰×۵۰×۸۰ سانتی‌متر برای یک جفت
• فاصله میله‌ها: حداکثر ۱٫۲ سانتی‌متر
• تجهیزات ضروری:
  • ظرف آب و غذای ضدزنگ
  • میله‌های نشیمن با قطرهای مختلف
  • اسباب‌بازی‌های ایمن (آینه، تاب، نردبان)
  • ظرف شن برای حمام
  • کف پوش قابل شستشو

محل قرارگیری قفس:

• دور از پنجره و نور مستقیم خورشید
• در ارتفاع حدود ۱۲۰ سانتی‌متر از زمین
• در محیطی آرام و بدون استرس
• دور از وسایل گرمایشی و سرمایشی

۳. تغذیه صحیح: برنامه غذایی کامل هفتگی

رژیم غذایی ایده‌آل مرغ عشق:

گروه غذایی	مثال‌ها	درصد رژیم	دفعات مصرف
دانه‌ها	ارزن، کتان، تخم شلغم	۵۰٪	روزانه
سبزیجات	هویج، کاهو، اسفناج	۳۰٪	روزانه
میوه‌ها	سیب، موز، پرتقال	۱۵٪	۳-۴ بار در هفته
پروتئین	تخم‌مرغ آب‌پز	۵٪	۱-۲ بار در هفته

ب) جدول مقایسه‌ای تغذیه:

گروه غذایی	موارد مجاز	موارد ممنوع	دفعات مصرف
میوه‌ها	سیب، گلابی	آووکادو	۳ بار/هفته

غذاهای ممنوع:

• آووکادو
• شکلات
• غذاهای شور
• سیر و پیاز
• هسته میوه‌ها

۴. تربیت و آموزش: از دستی کردن تا صحبت کردن

مراحل دستی کردن مرغ عشق:

۱. دوره سازگاری (۳-۷ روز): بدون مزاحمت
۲. آشنایی با صدا: صحبت آرام روزانه
۳. تشویق با غذا: استفاده از ارزن به عنوان جایزه
۴. تماس اولیه: نوازش با چوب
۵. نشستن روی دست: تمرین روزانه ۱۰-۱۵ دقیقه

آموزش صحبت کردن:

• شروع با کلمات ساده (سلام، بیا)
• تکرار مداوم در ساعات ثابت
• استفاده از لحن شاد و انرژی مثبت
• پاداش فوری برای هر تلاش موفق
• صبور بودن (یادگیری ممکن است ۳-۶ ماه طول بکشد)

۵. پرورش و جوجه‌کشی: راهنمای کامل

شرایط لازم برای جفت‌گیری:

• سن مناسب (بالای ۱ سال)
• قفس مخصوص تخم‌گذاری (۴۰×۴۰×۶۰ سانتی‌متر)
• جعبه لانه (۲۰×۲۰×۲۵ سانتی‌متر)
• دمای محیط (۲۴-۲۷ درجه سانتی‌گراد)
• رطوبت (۵۰-۶۰٪)

مراحل جوجه‌کشی:
۱. جفت‌گیری موفق
۲. تخم‌گذاری (۴-۶ تخم)
۳. خوابیدن روی تخم‌ها (۱۸-۲۱ روز)
۴. تولد جوجه‌ها
۵. تغذیه جوجه‌ها (۳-۴ هفته)
۶. مستقل شدن جوجه‌ها (۶-۸ هفته)

۶. سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها

علائم هشداردهنده بیماری:

• کاهش اشتها
• پرهای پف کرده
• تغییر در مدفوع
• تنفس مشکل‌دار
• کاهش فعالیت

بیماری‌های شایع:
۱. تب طوطی (Psittacosis): درمان با آنتی‌بیوتیک
۲. کنه پر و منقار: استفاده از داروهای ضد انگل
۳. مشکلات گوارشی: اصلاح رژیم غذایی
۴. کمبود ویتامین: مکمل‌های ویتامینه

پیش گیری:

• ویزیت سالانه دامپزشک
• رعایت بهداشت قفس
• تغذیه مناسب
• کاهش استرس

۷-جدول ها و نکات مهم و سوالات متداول:

جدول توانایی صحبت کردن:

عامل	تأثیر در یادگیری
سن مناسب آموزش	از 5-6 هفتگی
جنسیت مناسب	نرها استعداد بیشتری دارند
شرایط آموزش	محیط آرام، تکرار مداوم یک کلمه
مدت زمان یادگیری	نیاز به صبر و حوصله زیاد
موانع یادگیری	وجود جفت یا دیگر مرغ عشق‌ها

نکات مهم نگهداری:

1. مرغ عشق‌های نژاد انگلیسی عمر کوتاه‌تری دارند
2. برای آموزش سخنگویی، پرنده باید از جوجگی تنها نگهداری شود
3. ماده‌ها علاقه بیشتری به جویدن چوب دارند
4. بهتر است پرندگان جدید را ابتدا در قفس جداگانه نگه دارید
5. این پرندگان به تومور حساس هستند، مراقب سلامت آنها باشید

نکته پایانی: مرغ عشق‌ها پرندگان باهوش و اجتماعی هستند که با نگهداری مناسب می‌توانند سال‌ها همدم خوبی برای شما باشند. 🐦💚

جدول عوامل مؤثر در یادگیری صحبت کردن مرغ عشق

عامل	توضیحات
توانایی تقلید صدا	برخی مرغ عشق‌ها استعداد بیشتری در یادگیری صداها دارند.
آموزش مستمر	تکرار کلمات کوتاه با صدای آرام و استفاده از صداهای ضبط‌شده مؤثر است.
جنسیت	نرها معمولاً بهتر از ماده‌ها صداها را تقلید می‌کنند.
سن پرنده	جوجه‌هایی که از سن کم با انسان ارتباط دارند، سریع‌تر یاد می‌گیرند.
محیط زندگی	محیط آرام و بدون سر و صدا به تمرکز پرنده کمک می‌کند.
صبر و حوصله	یادگیری زمان‌بر است و نیاز به تمرین روزانه دارد.

نکته: اگر مرغ عشق شما صحبت نمی‌کند، طبیعی است. همه آنها این توانایی را ندارند، اما ارتباط دوستانه و صبوری باعث تقویت یادگیری می‌شود. 🐦💬

جدول نگهداری و رفتارشناسی:

موضوع	اطلاعات مهم
محیط زندگی	نیاز به قفس مناسب با فضای کافی برای پرواز
تغذیه	دانه مخصوص، سبزیجات تازه و میوه
ویژگی رفتاری	پرنده‌ای اجتماعی، بازیگوش و کنجکاو
اهلی شدن	سریع و آسان (جوجه‌ها راحت‌تر اهلی می‌شوند)
نیاز به جفت	ترجیحاً جفت نگهدارید (اما برای آموزش سخنگویی بهتر است تنها باشد)
تعامل با دیگر پرندگان	ممکن است به پرندگان بزرگتر حمله کند

بیماری‌های شایع مرغ عشق و علائم آنها 🐦

جدول بیماری‌های رایج و علائم:

بیماری	علائم اصلی	علل احتمالی
بیماری‌های تنفسی	تنفس صدادار، افسردگی، کاهش وزن	عفونت قارچی/باکتریایی، کمبود ویتامین A
اسهال	مدفوع آبکی، رنگ غیرطبیعی	عفونت، انگل، تغذیه نامناسب
مشکلات چشمی	تورم، قرمزی، ترشح	عفونت، تومور، التهاب
کبد چرب	بی‌حالی، مدفوع سبزرنگ	تغذیه پرچرب، کمبود ورزش
کمبود کلسیم	ضعف، شکستگی استخوان	تغذیه نادرست، تخم‌گذاری
تومورها	توده‌های قابل مشاهده	عوامل ژنتیکی، محیطی
انگل‌ها	خارش، پرکنی، کاهش وزن	کنه، کرم‌های روده‌ای

جدول نشانه‌های عمومی بیماری:

نشانه	اهمیت
پف کردن مداوم پرها	هشدار جدی
تغییر در اشتها	اولین نشانه بیماری
تغییر در مدفوع	نشانه مشکلات گوارشی
ترشحات بینی/چشم	عفونت احتمالی
کاهش فعالیت	نیاز به بررسی فوری

راه کارهای پیش گیری و درمان:

اقدام	توضیح
رعایت بهداشت	تمیز کردن روزانه قفس
تغذیه مناسب	استفاده از دان مخصوص و سبزیجات تازه
معاینه منظم	چکاپ ماهانه توسط دامپزشک
قرنطینه پرنده بیمار	جلوگیری از سرایت بیماری
واکسیناسیون	طبق توصیه دامپزشک

نکات مهم:

1. در صورت مشاهده هر علامت بیماری، سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید
2. از خوددرمانی بپرهیزید
3. استرس محیطی را کاهش دهید
4. دمای محیط را ثابت نگه دارید (25-20 درجه سانتیگراد)
5. آب تازه روزانه در اختیار پرنده قرار دهید

هشدار: مرغ عشق‌ها به سرعت وضعیتشان بد می‌شود، بنابراین تأخیر در درمان ممکن است خطرناک باشد. 🚨

برخی نکات مهم و کلیدی:

🕰️ ۱. میانگین عمر در ایران

«عمر متوسط در ایران بر اساس مشاهدات پرنده‌داران و تجربه‌های میدانی حدود ۵–۷ سال است، ولی مطالعات بین‌المللی نشان می‌دهد که در شرایط نگهداری مناسب، بوجی‌ها می‌توانند ۵ تا بیش از ۱۵ سال عمر کنند و برخی گزارش‌ها مواردی تا ۲۰ سال را هم تأیید کرده‌اند a-z-animals.competmd.commyrightbird.com.»

---

🧬 ۲. حساسیت ژنتیکی به تومور هیپوفیز

«مطالعه‌ای منتشرشده در Vet Pathology بررسی ۱۱ کیس تومور هیپوفیز (somatotroph) در مرغ عشق را نشان داده است و محققان نتیجه‌گیری کرده‌اند که وقوع زودهنگام و فراوان این تومورها ممکن است نشان‌گر استعداد ژنتیکی در این پرنده باشد، با این حال برای اثبات قطعی نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد journals.sagepub.com+5pubmed.ncbi.nlm.nih.gov+5researchgate.net+5.»

---

👶 ۳. جزئیات پرورش حرفه‌ای جوجه

پیشنهاد می‌شود در این بخش یک جدول یا پاراگراف جامع و دقیق با داده‌های عملی قرار دهید، مانند نمونه زیر:

مرحله	شرایط نگهداری/تغذیه
دمای لانه	۲۴–۲۷ °C
رطوبت محیط	۵۰–۶۰٪
بررسی سلامت جوجه	وزن‌گیری هفتگی، معاینه روزانه چشم/منقار/حرکت، بررسی مدفوع و تنفس
تغذیه مادر در دوره لانه	دانه‌های پلت‌شده/ترکیبی + پروتئین بالا (تخم‌مرغ آب‌پز، حشرات بخارپز)، ویتامین D و کلسیم
موقعیت لانه و تجهیزات	قفس مخصوص: حداقل ابعاد ۴۰×۴۰×۶۰ سانتی‌متر + جعبه لانه‌ با بستر نرم، تمیز و قابل شست‌وشو

استنادات به داده‌های از منابع معتبر علمی مانند Animal Diversity Web یا کتاب‌های تخصصی دامپزشکی پت‌مد و پژوهش‌های دانشگاهی باشد؛ برای مثال، حیوان‌شناسی آنلاین اشاره کرده که دمای مناسب و رژیم غذایی والدین تأثیر مستقیمی بر سلامت جوجه دارد myrightbird.coma-z-animals.com.

بخش پرورش حرفه‌ای جوجه:

---

🎯 خلاصه:

• عمر ۵–۷ سال در ایران تجربه‌ای است؛ اما تحقیقات نشان از دامنه‌ای وسیع‌تر دارد.
• وجود استعداد ژنتیکی برای تومور هیپوفیز مستند شده اما نیاز به بررسی بیشتر دارد.
• بخش پرورش جوجه بهتر است با جدول دقیق همراه شود تا مخاطب قابلیت اجرا داشته باشد.

 سؤالات متداول (FAQ):

1. چه سنی برای خرید مرغ عشق مناسب است؟
   پاسخ: بهترین سن 6-8 هفتگی است، زمانی که پرنده مستقل شده اما هنوز انعطاف‌پذیر برای یادگیری است.
   منبع: Journal of Avian Medicine and Surgery
2. آیا مرغ عشق نر و ماده باید جداگانه نگهداری شوند؟
   پاسخ: خیر، آنها موجوداتی اجتماعی هستند اما برای کنترل جمعیت می‌توان جدا نگه داشت.
   منبع: American Budgerigar Society
3. دمای مناسب برای مرغ عشق چقدر است؟
   پاسخ: 20-25°C با رطوبت 40-60% و دور از جریان هوای مستقیم.
   منبع: World Parrot Trust
4. علائم هشداردهنده بیماری در مرغ عشق چیست؟
   پاسخ: پف کردن مداوم، کاهش وزن، تغییر در مدفوع یا تنفس صدادار.
   منبع: Merck Veterinary Manual
5. آیا مرغ عشق به نور UV نیاز دارد؟
   پاسخ: بله، روزانه 2-4 ساعت نور غیرمستقیم برای سنتز ویتامین D3 ضروری است.
   منبع: Avian Biology Research
6. بهترین رژیم غذایی برای مرغ عشق چیست؟
   پاسخ: ترکیبی از:

• 50% دان مخصوص
• 30% سبزیجات برگ‌دار
• 15% میوه
• 5% پروتئین (تخم‌مرغ آبپز)
  منبع: Association of Avian Veterinarians

7. چگونه مرغ عشق را دستی کنیم؟
   پاسخ:
8. 3-7 روز سازگاری
9. غذا دادن از دست
10. تمرین روزانه 10-15 دقیقه
    منبع: Applied Animal Behaviour Science
11. مرغ عشق چقدر به تعامل اجتماعی نیاز دارد؟
    پاسخ: حداقل 2-3 ساعت در روز برای جلوگیری از افسردگی.
    منبع: Animal Cognition Journal
12. چگونه از بیماری‌های تنفسی پیشگیری کنیم؟
    پاسخ:

• تهویه مناسب
• اجتناب از اسپری‌های شیمیایی
• حفظ رطوبت 40-60%
  منبع: Journal of Exotic Pet Medicine

10. طول عمر مرغ عشق در اسارت چقدر است؟
    پاسخ: میانگین 5-8 سال، با رکورد 15 سال در شرایط ایده‌آل.
    منبع: Encyclopedia of Aviculture

نکات کلیدی:

• همیشه از منابع دانشگاهی و سازمان‌های معتبر استفاده کنید
• تاریخ انتشار منابع را بررسی نمایید (ترجیحاً کمتر از 5 سال)
• در صورت بیماری، به دامپزشک متخصص پرندگان مراجعه کنید

منابع اضافی:

• PubMed Central برای مقالات علمی رایگان
• Lafeber Vet برای اطلاعات دامپزشکی پرندگان

معتبر خارجی و ایرانی:

1-منابع معتبر خارجی:

1. انجمن دامپزشکی آمریکا (AVMA)
   https://www.avma.org
   • مرجع معتبر برای استانداردهای نگهداری حیوانات خانگی
2. دانشگاه کالیفرنیا دیویس – دامپزشکی
   https://www.vetmed.ucdavis.edu
   • مرکز تحقیقات پیشرفته در زمینه پرندگان زینتی
3. سازمان جهانی حفاظت از طوطی‌ها
   https://www.parrots.org
   • اطلاعات تخصصی درباره رفتار و نگهداری طوطی‌سانان
4. انجمن پرورش‌دهندگان مرغ عشق آمریکا
   https://www.abs1.org
   • مرجع تخصصی برای استانداردهای پرورش مرغ عشق

2-منابع معتبر ایرانی:

1. دانشگاه تهران – دانشکده دامپزشکی
   https://vet.ut.ac.ir
   • مرکز تحقیقات پرندگان زینتی در ایران
2. پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)
   https://www.sid.ir
   • مقالات علمی معتبر در زمینه پرورش پرندگان
3. انجمن طیور ایران
   http://www.ipa.ir
   • مرجع رسمی اطلاعات پرورشی در ایران
4. سازمان دامپزشکی کشور
   https://www.ivo.ir
   • استانداردهای رسمی نگهداری حیوانات خانگی

نکات مهم درباره منابع:

1. تمام لینک‌ها مستقیم به صفحه اصلی سازمان‌های معتبر اشاره دارند
2. منابع خارجی از دانشگاه‌ها و انجمن‌های بین‌المللی معتبر انتخاب شده‌اند
3. منابع ایرانی شامل مراکز دانشگاهی و سازمان‌های رسمی کشور می‌شوند
4. برای اطمینان از صحت اطلاعات، حتماً به بخش مقالات و انتشارات این سایت‌ها مراجعه کنید

نتیجه‌گیری: رازهای نگهداری موفق از مرغ عشق

نگهداری از مرغ عشق تجربه‌ای لذت‌بخش و در عین حال مسئولیت‌پذیر است. با رعایت این نکات طلایی می‌توانید سال‌های طولانی از همراهی این پرنده زیبا لذت ببرید:

✔️ انتخاب مرغ عشق سالم از منابع معتبر
✔️ تأمین قفس استاندارد و محیط مناسب
✔️ رعایت برنامه غذایی متنوع و متعادل
✔️ اختصاص زمان کافی برای تربیت و بازی
✔️ آگاهی از اصول پرورش و جوجه‌کشی
✔️ توجه به نشانه‌های بیماری و پیشگیری به موقع

آیا شما هم تجربه نگهداری از مرغ عشق را دارید؟ نظرات و سوالات خود را با ما در میان بگذارید. برای دریافت مشاوره تخصصی می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.

سپاسگزاری از شما همراهان عزیز صبح نت 🌅

از اینکه با انتخاب مطالب علمی و معتبر درباره نگهداری مرغ عشق، ما را در ارائه محتوای باکیفیت یاری می‌کنید، صمیمانه سپاسگزاریم. شما با پیگیری اطلاعات از منابع معتبر، گام مهمی در جهت نگهداری اصولی از این پرندگان زیبا برمی‌دارید.

سلب مسئولیت حرفه‌ای صبح نت:

با توجه به اهمیت ارائه اطلاعات دقیق و مسئولانه، تیم تحریریه صبح نت نکات زیر را به استحضار می‌رساند:

1. محدودیت محتوای ارائه‌شده

• مطالب منتشرشده در حوزه نگهداری مرغ عشق صرفاً جنبه آموزشی و اطلاع‌رسانی عمومی داشته و جایگزین مشاوره تخصصی دامپزشکی نیست.
• کاربران موظفند برای تشخیص بیماری، درمان و موارد اورژانسی حتماً به کلینیک‌های دامپزشکی معتبر مراجعه کنند.

2. تغییرپذیری اطلاعات

• یافته‌های علمی در حوزه دامپزشکی پرندگان به‌طور مستمر در حال به‌روزرسانی است.
• صبحنت تضمینی درباره کامل یا بی‌نقص بودن محتوای قدیمی ارائه‌شده نمی‌دهد.

3. مسئولیت کاربران

• تصمیم‌گیری درباره تغذیه، تربیت یا درمان پرنده کاملاً برعهده مالک است.
• صبحنت پاسخگوی عواقب ناشی از اجرای خودسرانه توصیه‌ها بدون مشورت با متخصص نخواهد بود.

4. منابع خارجی و ایرانی

• تمامی لینک‌های ارائه‌شده صرفاً جهت کمک به پژوهش کاربران است.
• صبحنت کنترلی بر محتوای سایت‌های ثالث نداشته و مسئولیتی درباره صحت مطالب آنها نمی‌پذیرد.

5. توصیه نهایی

🔴 هشدار مهم:
در صورت مشاهده هرگونه علائم بیماری در مرغ عشق (بی‌حالی، اسهال، تنفس صدادار و…) فوراً با دامپزشک متخصص پرندگان مشورت نمایید.

تقدیر ویژه:
از شما که با دقت در انتخاب منابع معتبر، مسئولیت‌پذیری خود را در قبال حیوانات خانگی نشان می‌دهید، قدردانی می‌کنیم. این توجه شما الگویی ارزشمند برای تمامی پرنده‌داران است.

🌿 “نگهداری اصولی از حیوانات، نشانه بلوغ فرهنگی یک جامعه است”

تاریخ تحریر:1404/04/30